Ontdek de kracht van muziek en zang om welzijn in zorginstellingen te bevorderen
Introductie
Na 30 jaar muziek gemaakt te hebben met DUO ALPENLAND voor senioren en zorginstellingen (ook voor dementerenden) verzorg ik nu zelf muziek- en zanguren in enkele zorginstellingen.
Uit verschillende publicaties, o.a. op internet, die ik over dit onderwerp heb gelezen, komen veel aandachtspunten en adviezen naar voren, zoals:
-
Zingen activeert en ontspant.
-
Samen liedjes van vroeger zingen verhoogt de kwaliteit van het leven.
-
Muziek stimuleert dat deel van de hersenen, dat het lange termijn geheugen regelt.
-
De seizoenen kunnen een belangrijke rol spelen bij de keuze van de liederen, dus ook Sinterklaasliedjes en Kerstliedjes laten zingen.
-
Mensen activeren: vragen stellen, 1e regel laten zingen, liedjes laten aanvullen, raadspelletjes doen, herinneringen ophalen.
-
Ook alleen luisteren is zinvol.
-
Jazz en klassiek zijn voor de meesten te moeilijk. Liever walsen, levensliederen, melodieën die na 1 keer al meegezongen kunnen worden en muziek uit hun jeugd. Zie alzheimermuziekgeluk.nl
Minder probleemgedrag
Uit het promotieonderzoek van Annemiek Vink blijkt verder, dat muziektherapie voor minder probleemgedrag zorgt bij verpleeg- huisbewoners met dementie:
​
-
Men gaat minder dwalen en lopen
-
Er is minder onrust, men gaat minder schreeeuwen of schelden
-
Men gaat beter eten en drinken
-
Bij luisteren naar muziek komt er dopamine vrij en wordt het stresshormoon cortisol verlaagd
Muziekbundel
Op youtube staan filmpjes, die voorbeelden van aanpak laten zien:
​
-
Met muziek tegen dementie (Wij zijn Limburg)
-
Mantelzingers zingen met mensen met dementie (NPO klassiek)
-
Zingen in de zorg bij dementie (Maartje de Lint)
-
Interzorg geheugenkoor: Muziek als blikopener v.h. geheugen
-
Frank: Alzheimer en Muziek (Frank van der Lende)
Op grond van het voorgaande heb ik zelf een muziekbundel samengesteld, waarbij een zo groot mogelijke variatie het uitgangspunt is.
Dus niet alleen oude schoolliedjes, maar ook liedjes van vroeger, zeemansliedjes, toppers van toen, feestliedjes en zelfs enkele populaire licht-klassieke liederen. Wanneer de tekst te moeilijk is, volsta ik met het refrein.
Muzikale raadspelletjes
Verder heb ik de volgende muzikale raadspelletjes gemaakt en uitgeprobeerd in enkele zorginstellingen:
​
A. Raadspel liedjes
raden welk lied (eerst alleen de beginregel spelen)
​
B. Raadspel bloemen en bomen in liedjes
-
De uil zat in de olmen (iep)
-
Rood zijn de rozen
-
Als in Holland de sneeuwklokjes bloeien
-
Witte rozen uit Athene
-
De lindeboom
-
De fiere pinksterblom
-
Blauwe korenbloemen
C. Raadspel plaatsnamen in liedjes
-
In Den Haag daar woont een graaf
-
Wie wil er mee naar Wieringen varen
-
Ode aan Maastricht
-
Zuiderzee ballade
-
Zeg ken jij de mosselman
-
Was je maar in Lutjebroek gebleven
D. Raadspel oude dansen (moeilijk)
begin van de dans spelen, raden welke dans
-
Duitse polka (Bummel Petrus)
-
Kruispolka (O mijn lieve zwartkop)
-
Veleta (Ken je de veleta niet, mooier dans bestaat er niet)
-
Driekusman (Nu wil ik wel’s dansen van de Driekusman)
-
Mazurka (Jan Pierewiet) Poolse dans
Muziekbingo
​
Ook kun je een muziekbingo doen. Daarbij zijn er 3 mogelijkheden:
-
De liedjes of fragmenten worden gezongen. Nadeel is dan, dat ook de titel meestal wordt gehoord.
-
De liedjes of fragmenten worden live gespeeld.
-
De liedjes of fragmenten worden m.b.v. apparatuur gedraaid.
Men kan zo’n complete muziekbingo voor senioren met liedjes van vroeger bestellen via de website: groepsspellen.nl. De kosten bedragen € 29,75. Nadeel hierbij is, dat het gezongen liedje net zo lang wordt afgespeeld, tot de titel komt. Ook zit er geen kleine pauze tussen de nummers.
Voor een aantal bewoners levert daardoor het vinden van de juiste titel en het aankruisen ervan problemen op. Men zou ook het wedstrijd-element eruit kunnen halen door er gewoon een muzikaal raadspel van te maken. Men maakt dan bijvoorbeeld een lijst met 10 liedjes. Vervolgens wordt er van 15 nummers (waarvan er 5 niet in de lijst staan) een fragment voorgespeeld of gezongen. De deelnemers moeten dan de herkende liedjes op de lijst een volgnummer geven. Daarna volgt een bespreking en kunnen er eventueel nog aanvullende vragen gesteld worden.
Dansen op muziek
​
Op de Duitse t.v. zag ik een documentaire over dansmogelijkheden in een zorginstelling. Er waren 5 – 10 vrijwilligers, die de bewoners ten dans vroegen. Er werd natuurlijk niet in stijl gedanst, maar goed bewogen op de muziek, die werd gedraaid. Heel mooi om te zien, hoe de bewoners (ook gehandicapten) genoten van dit dansfestijn. Dit uitvoeren met een live muzikant, die meerdere genres beheerst, is natuurlijk nog mooier. De zaal moet zo worden ingericht, dat er een dansvloer in het midden is en de bewoners er omheen kunnen zitten. Probleem is natuurlijk om zoveel vrijwilligers te vinden, gezien het tekort dat er nu al vaak is. Een oplossing is, dat familieleden er bij betrokken worden. Ik zou dit graag eens in één van mijn zorginstellingen willen uitproberen. Wie er al ervaring mee heeft opgedaan, mag mij mailen.
